Werken met minderjarigen? Binnenkort een uittreksel uit het strafregister nodig
dinsdag 10 mei 2022
Dossier: Vrijwilligerswerk
Vanaf het najaar 2022 moeten vrijwilligers en medewerkers die met minderjarigen werken een uittreksel uit het strafregister voorleggen. Het decretaal kader hiervoor werd begin mei goedgekeurd in het Vlaams Parlement. Vandaag is dit reeds verplicht voor leerkrachten en jeugdhulpverleners. Dit principe zal nu uitgebreid worden naar onder meer de cultuur- en sportsector. De maatregel kadert in het Vlaams actieplan tegen seksueel geweld.
Vlaams actieplan tegen seksueel geweld
De Vlaamse regering besliste bij haar aantreden om een Vlaams actieplan seksueel geweld te maken om zo een coherent beleid te kunnen voeren in de verschillende sectoren. “Een antwoord bieden op de noden van de slachtoffers en het voorkomen van nieuwe slachtoffers staan centraal in ons actieplan”, zei Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir bij de totstandkoming van het plan.
In het voorjaar 2022 keurde de Vlaamse Regering al het ontwerp van decreet goed dat bepaalde organisaties verplicht om bij nieuwe medewerkers een uittreksel uit het strafregister op te vragen. "Kinderen moeten overal veilig terecht kunnen. Door een uittreksel uit het strafregister te vragen, willen we zedendelinquenten preventief bij onze kinderen weghouden.", klonk het toen. Een blanco strafblad is niet nodig, maar een onberispelijke omgang met minderjarigen qua goed gedrag en zeden is voortaan een vereiste. De nieuwe verplichting zal gelden bij de aanstelling van elke nieuwe meerderjarige medewerker, niet alleen bij professionele werknemers maar ook bij vrijwilligers.
Wat met lokale vrijwilligersorganisaties?
De achterliggende motivatie van deze maatregel, de bescherming van kinderen en jongeren, is uiteraard volkomen terecht. Maar het betekent meteen ook opnieuw bijkomende drempels voor vrijwilligers. Zo is het voor vrijwilligers niet vanzelfsprekend om de vaak zeer gevoelige informatie op een voldoende zorgvuldige manier op te vragen en te beoordelen. Wij pleitten er voor dat lokale vrijwilligersorganisaties zonder professionele omkadering niet onder het toepassingsgebied van deze regeling zouden vallen.
Wat betekent dit concreet?
Enkel indien nieuwe meerderjarige medewerkers/vrijwilligers op structurele basis rechtstreeks contact hebben met minderjarigen moet er een uittreksel opgevraagd worden. Ook rechtstreeks online contact met minderjarigen wordt hierdoor gevat. Bovendien is het niet noodzakelijk dat de activiteiten uitsluitend op minderjarigen gericht zijn. Een fanfare waarbij zowel jongeren als volwassenen actief zijn, valt evenzeer onder de regeling.
Een verwerkingsverantwoordelijke controleert vervolgens het uittreksel. Dit uittreksel mag op het ogenblik van het voorleggen maximaal één maand oud zijn. De verkregen info mag niet bewaard worden. Het volstaat om aan te geven dat de controle gebeurd is.
Een draaiboek moet meer duidelijkheid scheppen
Wie mag zo’n uittreksel controleren? Over welk uittreksel gaat het precies? Wat als er geen duidelijk onderscheid is tussen leden en vrijwilligers? In hoeverre is de verantwoordelijke vrijwilliger aansprakelijk als een attest ontbreekt of niet werd opgevraagd? Gezien de vele vragen die deze maatregel oproept zal er de komende maanden in overleg met elke sector een draaiboek uitgewerkt worden. De bedoeling is om de maatregel in het najaar van 2022 in werking te laten treden.
