Een uittreksel uit het strafregister voor vrijwilligers die met jongeren aan de slag gaan
dinsdag 18 januari 2022
Dossier: Vrijwilligerswerk
Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) en Vlaams minister van Sport (Ben Weyts) willen vanaf het najaar 2022 vrijwilligers die met minderjarigen werken 'een attest goed gedrag en zeden' laten voorleggen. Vandaag is dit reeds verplicht voor leerkrachten en jeugdhulpverleners. Dit principe wil men nu uitbreiden naar andere sectoren. Deze maatregel kadert in het Vlaams actieplan tegen seksueel geweld. Vakministers kunnen voor specifieke sectoren of organisaties wel een uitzondering krijgen.
Vlaams actieplan tegen seksueel geweld
De Vlaamse regering besliste bij haar aantreden om een Vlaams actieplan seksueel geweld te maken om zo een coherent beleid te kunnen voeren in de verschillende sectoren. “Een antwoord bieden op de noden van de slachtoffers en het voorkomen van nieuwe slachtoffers staan centraal in ons actieplan”, zei Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir bij de totstandkoming van het plan.
In dit kader keurde de Vlaamse Regering eind 2021 het voorontwerp van decreet goed dat bepaalde organisaties verplicht om bij nieuwe medewerkers een uittreksel uit het strafregister op te vragen. "Kinderen moeten overal veilig terecht kunnen", klinkt het bij de ministers. "Door een uittreksel uit het strafregister te vragen, willen we zedendelinquenten preventief bij onze kinderen weghouden." Een blanco strafblad is niet nodig, maar een onberispelijke omgang met minderjarigen qua goed gedrag en zeden is voortaan een vereiste. De nieuwe verplichting zal gelden bij de aanstelling van elke nieuwe meerderjarige medewerker, niet alleen bij professionele werknemers maar ook bij vrijwilligers.
Bezorgdheid over de impact op het vrijwilligerswerk
Meerderjarige vrijwilligers die op structurele basis met kinderen of jongeren werken, zullen in de toekomst dus een uittreksel uit het strafregister moeten voorleggen. Een maatregel die niet overal even positief onthaald wordt. Zo geeft de Vlaamse Jeugdraad aan bezorgd te zijn over deze nieuwe regelgeving. Ze benadrukken dat ook zij vinden dat kinderen overal veilig terecht moeten kunnen. "Maar we gaan dat doel niet bereiken door vrijwilligers opnieuw een drempel voor te schotelen. Deze maatregel zal een vals gevoel van veiligheid geven en biedt geen garanties", klinkt het. Bovendien maken ze zich zorgen over privacy-aspecten. "We stellen ons de vraag hoe een lokale vrijwilliger van de Chiro of een amateurtoneelvereniging moet omgaan met de info die hij of zij voor ogen zal krijgen."
Ook De Federatie sociaal-cultureel & amateurkunsten geeft aan dat de achterliggende motivatie ter bescherming van kinderen en jongeren volledig wordt gedeeld, maar vindt een verplichte controle van het uittreksel strafregister voor vrijwilligers en beroepskrachten in onze sectoren geen goede oplossing. Dit geeft inderdaad een vals gevoel van veiligheid en zal vooral heel wat extra drempels opgooien voor geëngageerde vrijwilligers en organisaties.
Zowel de amateurkunsten, de sociaal-culturele als de jeugdsector dringen aan op een uitzondering bij de bevoegde ministers voor de drie sectoren. Een mogelijkheid die expliciet wordt voorzien in het voorontwerp van decreet.
In het najaar van 2022 in werking
Het voorstel van ministers Demir en Weyts gaat nu naar de Raad van State, waarna het opnieuw op de regeringstafel komt voor een definitieve goedkeuring. De komende maanden zal er overleg gepleegd worden met alle sectoren en zullen voorbereidingen getroffen worden. De bedoeling is om de maatregel in het najaar van 2022 in werking te laten treden.
De amateurkunstensector, de sociaal-culturele sector en de jeugdsector dringen aan op een uitzondering bij de bevoegde ministers voor de drie sectoren. Deze mogelijkheid is expliciet voorzien in het voorontwerp van decreet.
