Onze sectoren in de bres voor Oekraïense vluchtelingen
donderdag 12 mei 2022
Dossier: Boenk erop!
De oorlog in Oekraïne zorgt voor tal van ontheemden die op zoek zijn naar een nieuwe thuis. Een dak boven het hoofd, maar ook een omgeving waarin ze zich welkom voelen. Spek naar de bek van tal van sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties.
Zo bundelt Vluchtelingenwerk Vlaanderen veelgestelde vragen over Oekraïne en verwijst ze door naar relevante sites van partnerorganisaties en lokale besturen (zoals dit actuele overzicht van VVSG). Hun focus ligt op de opvangcrisis in België. Hun 'startpunt-team' volgde de situatie op de voet, bracht er verslag van uit en gaf signalen aan het beleid. Tegelijk willen ze de situatie voor Oekraïners in België verduidelijken en geven ze een overzicht van de verschillende mogelijkheden om een tijdelijke verblijfsvergunning te verkrijgen. Tot slot sloten ze zich ook aan bij een kritische, collectieve oproep om verder te kijken dan de korte termijn. Ook de sociaal-culturele organisaties ORBITvzw, en Welzijnszorg pleitten hiervoor, alsook Beweging.net, Vlaams Huurdersplatform, Vlaams Netwerk tegen Armoede en Reset Vlaanderen.
ORBITvzw zette deze vraag naar een structureel beleid ten aanzien van nieuwkomers kracht bij door de publicatie van een heuse checklist voor onze beleidsmakers. Tezelfdertijd gaf ORBITvzw hele praktische tips en ervaringen over hoe opvang van vluchtelingen bij je thuis in zijn werk gaat. Ze mochten dit bij verschillende media voorstellen. Ze sloten zich ook aan bij een coalitie onder leiding van 11.11.11 die België dringend opriep om de richtlijn betreffende tijdelijke bescherming onmiddellijk te activeren.
Tips voor gastgezinnen en hoe je als vrijwilliger kan helpen vind je ook op de website van het Rode Kruis.
Tips voor gastgezinnen en hoe je als vrijwilliger kan helpen vind je ook op de website van het Rode Kruis.
Van huis naar thuis
Organisaties startten ook initiatieven die net dat ietsje verder gaan dan registratie, opvang en het regelen van administratie. Zo opende Internationaal Comité op 11 april een Welkomstpunt voor Oekraïense vluchtelingen in Antwerpen.
Bond zonder Naam opende zijn Kansenhuis voor Oekraïense vluchtelingen. Omdat ze vinden dat samenleven zorgen is dat iedereen erbij hoort. Ook wie het minder makkelijk heeft, omdat hij of zij zich bijvoorbeeld als nieuwkomer moet integreren in een vreemd land. Ze geven hulp en betrekken de bezoekers actief bij hun werking.
Heel concreet is het initiatief #fietsvrij waarbij Fietspunten en Fietsbiebs in Vlaanderen in samenwerking met lokale besturen fietsen herstellen en schenken aan vluchtelingen en andere kwetsbare gezinnen die geen toegang hebben tot een betaalbaar vervoersmiddel. De fietsschool van Mobiel 21 is actieve partner van dit initiatief.
Andere sociaal-culturele organisaties zoals FERM bundelen ideeën en inspiratie over hoe je als burger of als lokale groep kan helpen. Ook verschillende Avansa's bekijken hoe ze in hun regio één en ander kunnen faciliteren. Ook Femma Wereldvrouwen zet op een rijtje hoe lokale groepen vluchtelingen kunnen helpen en ook de Gezinsbond geeft suggesties.
Pasar verspreidde deze vacature voor 'Babbel- en Wandelvrijwilligers' die vluchtelingen in de eigen gemeente kunnen meenemen tijdens wandelingen, in contact kunnen brengen met andere inwoners, doen proeven van het vrijetijdsaanbod enz. In dezelfde lijn organiseert FMDO Compagnons in Brugge, een initiatief dat intussen opgepikt werd door de vrijetijdsdienst van stad Brugge. Lokale afdelingen van het Davidsfonds kunnen een toelage aanvragen van max. €250 om culturele activiteiten te organiseren die Oekraïense oorlogsvluchtelingen een welkome afleiding bieden. Hiermee organiseerde Davidsfonds Brasschaat een Oekraïense maaltijd, bereid door een Oekraïense die met haar gezin verblijft bij de lokale Davidsfonds-voorzitter. Ook in Holsbeek werd gekookt. Daar zette KWB Holsbeek een heuse kookworkshop voor mannen met een Oekraïense oorlogsvluchtelinge. In Mortsel bracht Avansa regio Antwerpen Oekraïense vluchtelingen en vrijwilligers samen. In het nooddorp op Linkeroever wil een burgerinitiatief - ondersteund door Avansa regio Antwerpen - activiteiten organiseren en de integratie bevorderen. Ze zoeken hiervoor nog vrijwilligers. Via Growfunding kan je een project steunen ten voordele van onderwijs voor Oekraïense kinderen.
Pasar verspreidde deze vacature voor 'Babbel- en Wandelvrijwilligers' die vluchtelingen in de eigen gemeente kunnen meenemen tijdens wandelingen, in contact kunnen brengen met andere inwoners, doen proeven van het vrijetijdsaanbod enz. In dezelfde lijn organiseert FMDO Compagnons in Brugge, een initiatief dat intussen opgepikt werd door de vrijetijdsdienst van stad Brugge. Lokale afdelingen van het Davidsfonds kunnen een toelage aanvragen van max. €250 om culturele activiteiten te organiseren die Oekraïense oorlogsvluchtelingen een welkome afleiding bieden. Hiermee organiseerde Davidsfonds Brasschaat een Oekraïense maaltijd, bereid door een Oekraïense die met haar gezin verblijft bij de lokale Davidsfonds-voorzitter. Ook in Holsbeek werd gekookt. Daar zette KWB Holsbeek een heuse kookworkshop voor mannen met een Oekraïense oorlogsvluchtelinge. In Mortsel bracht Avansa regio Antwerpen Oekraïense vluchtelingen en vrijwilligers samen. In het nooddorp op Linkeroever wil een burgerinitiatief - ondersteund door Avansa regio Antwerpen - activiteiten organiseren en de integratie bevorderen. Ze zoeken hiervoor nog vrijwilligers. Via Growfunding kan je een project steunen ten voordele van onderwijs voor Oekraïense kinderen.
Ook amateurkunstenorganisaties doen hun best om vluchtelingen een fijne vrijetijdsbesteding te geven. VLAMO bundelt inspiratie over hoe je als muziekvereniging je solidariteit kan tonen met Oekraïense burgers, al dan niet op de vlucht. Zo is er bijvoorbeeld het Wevelgems Harmonieorkest dat de handen in elkaar sloeg met de Gemeente Wevelgem om geïnteresseerde gevluchte muzikanten te betrekken. Concreet gaan de gemeentelijke diensten na of de ingeschreven vluchtelingen interesse hebben om deel te nemen aan repetities van het harmonieorkest en of ze een instrument spelen. Via een buddysysteem worden de geïnteresseerde vluchtelingen opgevangen in het verenigingsleven. In lijn daarmee roept OPENDOEK theaterliefhebbers en -verenigingen op om lokaal een buddy-systeem op te zetten in samenwerking met de gemeente voor mensen op de vlucht.
De collega's van de jeugdsector starten eind april het project "Wereldspelers 2.0." om het recht op vrije tijd te garanderen voor kinderen en jongeren op de vlucht.
Overheidsmaatregelen
De federale regering helpt initiatieven voor vluchtelingen een handje door volledig en tijdelijk werklozen niet langer te verplichten om aangifte te doen van hun vrijwilligerswerk, als dat kadert in hulp aan Oekraïense vluchtelingen. Deze maatregel geldt van 24 februari 2022 tot en met 28 februari 2023 hulp aan Oekraïne met inbegrip van hulp aan vluchtelingen.
Op 5 mei vroeg Elisabeth Meuleman (Groen) welke ondersteunende maatregelen de Vlaamse regering zou nemen op vlak van cultuurbeleving van vluchtelingen en voor kunstenaars op de vlucht. Minister Jambon wees op de afspraak binnen de Vlaamse Regering om zoveel mogelijk aan te sluiten bij Europese initiatieven en platformen, zoals bijvoorbeeld het platform CreativesUnite.eu, waar alle initiatieven bekend kunnen worden gemaakt, door zowel individuele actoren, culturele organisaties als overheden. Hij uitte ook zijn tevredenheid over de vele solidariteitsinitiatieven van sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties in Vlaanderen.
Dit is slechts een momentopname en een fractie van wat sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties in Vlaanderen en Brussel organiseren voor Oekraïense vluchtelingen. Wat ontbreekt? Laat het ons weten en we nemen het op.
