Ultimas voor de Liga voor Mensenrechten en Het Scheldeoffensief
maandag 6 mei 2024
Op 30 april 2024 werden de jaarlijkse Ultimas, de Vlaamse cultuurprijzen, uitgereikt. De Liga voor Mensenrechten ging aan de haal met de Ultima voor Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk. In de categorie Amateurkunsten ging de prijs naar Het Scheldeoffensief, een participatief theaterlabo dat werkt aan inclusief theater. Ook het publiek kon een eigen prijs uitreiken. Na twee stemrondes werd de Publieksprijs uitgereikt aan Die Verdammte Spielerei, een muzikaal gezelschap met een knipoog naar de klassieke fanfare. Proficiat aan alle laureaten!
De Liga voor Mensenrechten speelt een cruciale rol in actuele debatten
(c) Evi Ramaekers
Het valt op dat de laureaten in de dertien verschillende categorieën veel sociale betrokkenheid tonen. Ook in “onze” categorieën werd maatschappelijk engagement expliciet beloond door de jury.
In het verslag van de Ultima voor Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk zegt de jury “een krachtig signaal de wereld in te sturen door de Liga voor Mensenrechten voor te dragen als laureaat”.
Het Scheldeoffensief zet inclusief en participatief theater op de kaart
(c) Evi Ramaekers
Ook de jury van de Ultima voor Amateurkunsten steekt de loftrompet over de maatschappelijke inzet van Het Scheldeoffensief, een gezelschap opgericht door Frank Dierens en An Van den Bergh. Met hun inclusief en participatief theater willen ze goesting en talent voor theater bij (jong)volwassenen met een beperking opsporen, uitdagen en tonen aan een breed publiek. Door samen te werken met diverse partners en te touren langs de verschillende culturele centra, binnen de reguliere programmatie, dragen ze bij aan de beeldvorming van inclusief en participatief theater.
Commissie Cultuur bevraagt de selectieprocedure van de Publieksprijs
Die Verdammte Spielerei gaat verdiend aan de haal met de Publieksprijs. Met een mix van absurditeit, humor en topmuzikaliteit brengt het gezelschap een ludieke versie van de klassieke fanfare.
Het publiek kon tussen 27 februari en 11 maart 2024 initiatieven nomineren voor deze prijs. Ook voor sociaal-cultureel werk en amateurkunsten werden er een tiental genomineerden ingediend. Maar slechts enkele van deze initiatieven kwamen uiteindelijk terecht op de shortlist waarop het publiek kon stemmen. Omdat de indieners geen feedback kregen, is het niet duidelijk waarom ze de stemming niet haalden.
Daarom vroeg parlementslid Stephanie D’Hose (Open Vld) naar de selectie- en stemprocedures voor de Publieksprijs in de Commissie Cultuur van donderdag 2 mei 2024. Ze uit haar tevredenheid over de Ultimas als een belangrijke erkenning in het culturele landschap, maar benadrukt dat er nog enkele verbeterpunten zijn, met name bij de selectie van de genomineerden voor de Publieksprijs.
"Blijkbaar zijn er slechts een beperkt aantal initiatieven weerhouden en uiteindelijk genomineerd voor de shortlist waarop het publiek kon stemmen, specifiek binnen sociaal-cultureel werk. Dat heeft blijkbaar tot teleurstelling geleid bij de indieners, omdat zij van mening waren dat hun initiatieven voldeden."
Stéphanie D'Hose (c) Sophie Nuytten
Minister van Cultuur Jambon licht de criteria voor de Publieksprijs toe: het initiatief is toegankelijk voor het brede publiek, heeft een bereik en vestigingsplaats in Vlaanderen en/of Brussel, en kan een culturele prestatie aantonen in 2023. Eén van de initiatieven die de shortlist niet haalde was Europa Cantat Junior Gent 2023, een Europees jeugdkorenfestival georganiseerd door Koor&Stem. In de zomer van 2023 kwamen meer dan 1200 kinderen en jongeren uit 55 koren en 15 landen samen in Gent.
Volgens de minister werd dit uitzonderlijke initiatief niet weerhouden omdat de hoofdzetel van het festival in het buitenland is gevestigd. Hij voegde toe dat de indieners beter Koor&Stem zelf hadden genomineerd in de plaats van het festival Europa Cantat Junior 2023. Een gemiste kans volgens ons, want in de ingediende motivatie stond duidelijk toegelicht dat Koor&Stem dit initiatief naar Vlaanderen had gehaald en organiseerde.
Tot slot verduidelijkte minister Jambon dat de indieners geen motivatie ontvangen omdat de nominatie anoniem gebeurt. Stephanie D’Hose toont begrip maar suggereert om in de toekomst toch de betrokken organisaties te contacteren.
Parlementsleden Orry Van de Wauwer (cd&v) en Meyrem Almaci (Groen) stellen nog een aantal bijkomende vragen over de reikwijdte van de Publieksprijs en welke initiatieven al dan niet genomineerd kunnen worden. De selectiecriteria en communicatie met de indieners kan nog beter, maar dat is werk voor de volgende Cultuurminister.
