Halt aan de regeldrift. Stop de overdaad aan administratieve procedures die het enthousiasme van vrijwilligers fnuiken
vrijdag 13 oktober 2023
“Zelfs Kafka zou zich blauw ergeren aan de regeldrift in België”
Vrijwilligers vormen het kloppend hart en de ruggengraat van de vele grote en kleine sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties in Vlaanderen. Hun enthousiasme wordt alsmaar meer op de proef gesteld door een overdaad aan administratieve procedures die vaak onnodig zijn en op een ouderwetse manier georganiseerd zijn. Regulitis fnuikt creativiteit en goesting.
Herman Lauwers (voorzitter De Federatie) vat het hier kort voor u samen.
Daaronder leest u de concrete aanbevelingen.
Digitaliseren is aangewezen, maar procedures afschaffen of vereenvoudigen is prioritair
In deze tijden waarin quasi alles digitaal kan, is het moeilijk te begrijpen dat vzw’s hun wettelijk verplichte procedures nog grotendeels op papier moeten doen. Tegelijk is een digitalisering van nodeloze procedures geen fundamentele oplossing, maar een verplaatsing van dezelfde overlast. Bovendien is niet iedereen digitaal geletterd.
Als procedures gedigitaliseerd worden, worden ze idealiter gekoppeld aan het Digitaal Verenigingsloket. Hou bij de uitbouw van dit loket rekening met de verdere uitbouw, onderhoud en de kosten van dit loket op lange termijn. Maak werk van een ‘direct flow’ en koppel neerlegging bij de griffie aan publicatie in het Staatsblad, de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO) en het UBO-register. Hanteer maximaal het ‘only once’ principe zodat verenigingen hun gegevens maar één keer, en op een centrale plek, moeten ingeven. Digitaliseer het neerleggen van jaarrekeningen en voorzie een automatische koppeling aan de aangifte voor de rechtspersonenbelasting.
Als procedures gedigitaliseerd worden, worden ze idealiter gekoppeld aan het Digitaal Verenigingsloket. Hou bij de uitbouw van dit loket rekening met de verdere uitbouw, onderhoud en de kosten van dit loket op lange termijn. Maak werk van een ‘direct flow’ en koppel neerlegging bij de griffie aan publicatie in het Staatsblad, de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO) en het UBO-register. Hanteer maximaal het ‘only once’ principe zodat verenigingen hun gegevens maar één keer, en op een centrale plek, moeten ingeven. Digitaliseer het neerleggen van jaarrekeningen en voorzie een automatische koppeling aan de aangifte voor de rechtspersonenbelasting.
Klant is koning. Ook als het vzw’s zijn
Neem procedures voor vzw’s stevig onder de loep. Besteed daar permanent aandacht aan. Schaf af wat overbodig is, vereenvoudig waar nodig. Screen nieuwe wet- of regelgeving vooraf op verenigings- of vrijwilligersvriendelijkheid. Overweeg uitzonderingen voor kleine vzw’s.
Klant is koning? Dat merken vzw’s allesbehalve bij het afhandelen van tal van verplichte procedures. Het lijkt er vaak op dat men het gemak van overheden verkiest boven dat van verenigingen. Standaardiseer de werkwijze voor griffies. Hanteer overal dezelfde procedure en vereisten voor neerlegging en aanvraagformulieren. Sinds kort moet elke vzw in culturele sectoren die op structurele basis met minderjarigen werken, aan elke werknemer en vrijwilliger een uittreksel uit het strafregister opvragen. Als cultuur hiervan niet vrijgesteld kan worden, moet de overheid een apart uittreksel van het strafregister voorzien, enkel voor zedenfeiten. Schaf de patrimoniumtaks af of integreer hem in de rechtspersonenbelasting. Breng de fiscale wetgeving dringend in lijn met de vernieuwde vzw-wetgeving. Vooral de verschillende interpretatie van het begrip ‘economische activiteiten’ en de andere criteria om een ‘kleine vzw’ te definiëren, leiden tot onwenselijke en nodeloos complexe situaties.
Zie hieronder wat Orry Van De Wauwer (cd&v) hierover zei op Wascabi (31/8/2023)
Klant is koning? Dat merken vzw’s allesbehalve bij het afhandelen van tal van verplichte procedures. Het lijkt er vaak op dat men het gemak van overheden verkiest boven dat van verenigingen. Standaardiseer de werkwijze voor griffies. Hanteer overal dezelfde procedure en vereisten voor neerlegging en aanvraagformulieren. Sinds kort moet elke vzw in culturele sectoren die op structurele basis met minderjarigen werken, aan elke werknemer en vrijwilliger een uittreksel uit het strafregister opvragen. Als cultuur hiervan niet vrijgesteld kan worden, moet de overheid een apart uittreksel van het strafregister voorzien, enkel voor zedenfeiten. Schaf de patrimoniumtaks af of integreer hem in de rechtspersonenbelasting. Breng de fiscale wetgeving dringend in lijn met de vernieuwde vzw-wetgeving. Vooral de verschillende interpretatie van het begrip ‘economische activiteiten’ en de andere criteria om een ‘kleine vzw’ te definiëren, leiden tot onwenselijke en nodeloos complexe situaties.
Zie hieronder wat Orry Van De Wauwer (cd&v) hierover zei op Wascabi (31/8/2023)
Stop het afwentelen van alle risico’s op organisaties
Overheden, maar ook banken, schuiven risico’s af naar (kleine) verenigingen.
Vraag als overheid geen gevoelige gegevens op bij verenigingen als die nergens toe dienen. Als je ze nodig hebt, zorg dan minstens voor een wettelijke basis. Banken moeten omwille van anti-witwaswetgeving een extra controle doen op de UBO’s van al hun klanten, ook van vzw’s dus. De banken moeten die controles fundamenteel anders aanpakken. Banken mogen niet snel en eenzijdig rekeningen afsluiten van vzw’s.
Vraag als overheid geen gevoelige gegevens op bij verenigingen als die nergens toe dienen. Als je ze nodig hebt, zorg dan minstens voor een wettelijke basis. Banken moeten omwille van anti-witwaswetgeving een extra controle doen op de UBO’s van al hun klanten, ook van vzw’s dus. De banken moeten die controles fundamenteel anders aanpakken. Banken mogen niet snel en eenzijdig rekeningen afsluiten van vzw’s.
Besteed het handhaven van wetten en regels niet uit aan privé-bedrijven en/of zorg voor voldoende armslag voor de overheid
Het innen van auteursrechten op het gebruik van digitaal beeldmateriaal gebeurt door verschillende, vaak internationale, privébedrijven. Zij opereren weliswaar binnen de wet, maar zowel gebruikte tarieven als hun communicatie met (vaak piepkleine) vzw’s zijn allesbehalve op maat van het verenigingsleven.
Dwing de FOD Economie tot meer toezicht op de inningsbedrijven van auteursrechten. Gaan zij correct om met hun tarieven en communicatie naar vzw’s? Hanteer de redelijkheid. In onderhandelingen met privébedrijven moet de Vlaamse overheid zich opstellen als partner van de sectoren en hen bijstaan in complexe financiële of juridische kwesties. Zo kunnen mogelijks pistes verkend worden voor een soort gezamenlijk contract met bv. Visual Rights Group, Unisono of Sofam (= collectieve beheersentiteit die auteursrechten int voor visuele kunstenaars). Met betrekking tot de leenrechtvergoeding moet de Vlaamse overheid een overeenkomst afsluiten met Reprobel in naam van alle amateurkunstenkoepels.
Dwing de FOD Economie tot meer toezicht op de inningsbedrijven van auteursrechten. Gaan zij correct om met hun tarieven en communicatie naar vzw’s? Hanteer de redelijkheid. In onderhandelingen met privébedrijven moet de Vlaamse overheid zich opstellen als partner van de sectoren en hen bijstaan in complexe financiële of juridische kwesties. Zo kunnen mogelijks pistes verkend worden voor een soort gezamenlijk contract met bv. Visual Rights Group, Unisono of Sofam (= collectieve beheersentiteit die auteursrechten int voor visuele kunstenaars). Met betrekking tot de leenrechtvergoeding moet de Vlaamse overheid een overeenkomst afsluiten met Reprobel in naam van alle amateurkunstenkoepels.
Vermijd lokale versnippering
De omzetting of de uitvoering van bovenlokale wetgeving op lokaal niveau blijkt vaak een pijnpunt. Deze lokale versnippering leidt tot nodeloze administratie of -erger- tot fouten met mogelijks grote gevolgen.
Ga voor meer uniformiteit in uitvoering en handhaving van bovenlokale regelgeving (bv. bewakingsagenten, EHBO, afvalbeheer bij evenementen). Kijk erop toe dat lokale regels niet strenger – en al zeker niet onverenigbaar – zijn dan de bovenlokale wet- en regelgeving. Ondersteun lokale overheden bij het integreren van het Digitaal Verenigingsloket in hun dienstverlening.
Ga voor meer uniformiteit in uitvoering en handhaving van bovenlokale regelgeving (bv. bewakingsagenten, EHBO, afvalbeheer bij evenementen). Kijk erop toe dat lokale regels niet strenger – en al zeker niet onverenigbaar – zijn dan de bovenlokale wet- en regelgeving. Ondersteun lokale overheden bij het integreren van het Digitaal Verenigingsloket in hun dienstverlening.
